(This is a list of my collection on corona virus pandemic. Stay safe. The rest is in Turkish.)
Covid-19 (Corona) salgını hakkında bence bakılması gereken yerleri burada topladım. Bazıları görsel, bazıları metin. Bir çoğu İngilizce ama Türkçe kaynaklar da var.
En öncelikliler.
1. Coronaya yakalanmamak. İlk ve en önemli hedef coronaya yakalanmamak. Bunun için en katı şekilde kişisel karantina yapmak.
2. Hastaneye hiç gitmemek. Corona dışı nedenle hastaneye gitmemek. Bu da ayrı bir dikkat, disiplin istiyor. Gereksiz işlere girişmeyin. Örneğin bir yerinizi kesmeyin, düşmeyin. Bahar temizliği deyip, iskemle üzerine çıkıp perde asmaya, merdivene çıkıp dolaba bir şey yerleştirmeye kalkmayın.
3. Ruh sağlığı. Ruh sağlığı vücut sağlığı kadar önemli olacak. Hiçbirimiz en kadar süreceği belli olmayan bir "hapis" yaşamadık. Nasıl altından kalkacağımızı bilmiyoruz. Haberleri izlemeye sınırlama getirin. Mümkün olduğunca Türkiye haberleri değil, dünya haberlerini takip edin. İnsanın içini karartan listelerdeyseniz çıkın.
4. Vucut sağlığı. Uzun süre evden çıkmama döneminde hareketsiz kalmayın.
İkinci derece önlemler.
- Başkalarının zamanını almayın. Bu ara o kadar çok yazı, resim, video, youtube vs. geliyor ki ve bakınca da o kadar çok zaman kayboluyor ki. Ben kendi adıma bir listeye bir şey gönderirken söyle bir hesap yapıyorum. Listede N kişi var. Ben de M dakikalık bir şey gönderiyorum. Bu gönderdiğim NM dakikalık zamana değer mi? Genelde de değmez çıkıyor. Bende susup oturuyorum.
- Bir cümlelik özet yazın. Bir şey göndereceksem, özellikle video için, mutlaka bir cümle ile özetini de koyuyorum ki ilgilenmeyen açıp bakmasın.
Vücut ve ruh sağlığı dileklerimle hepimize bol şans dilerim.
Haluk Bingöl
Genel bilgiler.
- sarkac.org Corona hakkında Türkçe bilgiler
- Salgınlar tarihin akışını nasıl değiştirdi? Prof. Cemal Kafadar
Üstsel büyüme. Üstsel büyüme bizim çok kolay anladığımız bir durum değil. Güzel görselleştirmeler işe yarıyor.
- Simulating an epidemic 3Blue1Brown. Salgınların modellenmesi, sosyal mesafenin salgın yayılımına etkilerini görseller ile anlatımı.
- Exponential growth and epidemics 3Blue1Brown. Üstsel büyümenin bir baska şekilde görsel anlatımı. İki katına çıkmak için çok beklemeye gerek yok.
- covid-19 trends Aatish Bhatia. Sayılar ve grafiklerle salgının gelişmesi. Türkiye dahil bir çok ülkeyi seçik, karşılaştırabiliyorsunuz.
- How To Tell If We're Beating COVID-19 minutephysics.
Salgında son durum.
- Coronavirus COVID-19 Global Cases the Center for Systems Science and Engineering (CSSE) at Johns Hopkins University.
- COVID-19 Coronavirus Pandemic worldometers.
Veri kaynakları. Verilere kendiniz bakmak isterseniz.
- 2019 Novel Coronavirus COVID-19 (2019-nCoV) Data Repository by Johns Hopkins CSSE
Ekonomik etkiler. Salgın sırası ve sonrasında ekonomik olarak yaşanacaklar pek hoş olmayacak görünüyor.
- Covid-19 Sağlık Krizinin İktisadi Etkileri: Dünya ve Türkiye Refet S. Gurkaynak, Bilkent University
Sınıflandırılacak